Antarctica!

De kamer om mij heen kraakt, piept en knarst. De kleerhangers in de kast tinkelen tegen elkaar aan en het koordje van het rolgordijn zwiept langs de muur. In het smalle bed waarin ik lig rol ik van links naar rechts en terug. Ik zet me schrap tegen het hekje dat voorkomt dat ik uit bed val en dan rol ik weer tegen de muur aan.
In het donker op de tast zoek ik mijn reistabletten en mijn waterfles. Ik kijk op mijn horloge. Half vijf.
Twee uur later schalt de vertrouwde stem van Pablo door de intercom. “Good morning Antarcticans! Breakfast will be served in thirty minutes, have a beautiful, beautiful day.”

Antarctica baby!! Op zaterdag 10 december mag ik om vier uur ’s middags inschepen op de MV Ushuaia. Ik deel een kamer met Caili uit China en als iedereen gesetteld is, worden we voorgesteld aan de bemanning van het schip en proosten we op een behouden vaart met champagne en appelsap.
Het schip is gevuld met een vrolijke mix van reizigers. Een grote groep Amerikaanse vrouwen van met name rond de zestig jaar oud, een kleine groep Spanjaarden, een Italiaans koppel, een jong Engels stel, newlyweds uit India, een groepje Chinezen en een behoorlijk aantal solo reizigers zoals ik.
De sfeer is goed maar licht gespannen. Alles en iedereen is nieuw en de meest gevaarlijke zeestraat van de wereld ligt voor de boeg van ons ijsversterkte schip. De Drake Passage tussen Kaap Hoorn en het Antarctische schiereiland is beroemd en berucht vanwege metershoge golven, onvoorspelbaar weer, een gemiddelde van om de dag een storm en het laten omdraaien van de meest doorgewinterde magen. De scheepsdokter adviseert ons onze reispilletjes nu vast in te nemen en voor iedereen die geen tabletten heeft meegenomen heeft hij een gratis voorraadje liggen.
Na veiligheidsinstructies, een evacuatietraining en een maaltijd ga ik vroeg naar bed, opgewonden en gespannen voor wat komen gaat.

Op zondag 11 december worden we voor het eerst wakker met Pablo en zijn vrolijke wekservice over de intercom. Ik slaap benedendeks, dus moet ik een steile stalen trap gebruiken om bij de gemeenschappelijke ruimten te kunnen komen. Ik houd me met twee handen vast aan de trap zoals we gisteren uitdrukkelijk opgedragen zijn. Als ik in de woonkamer van het schip ben en uit het raam kijk, denk ik eerst dat het ontzettend mistig is: ik zie alleen maar lichtgrijs. Maar dan komt de horizon voorbij gezoefd en zie ik ineens alleen maar golvend blauw. De Drake Passage is begonnen!
Vandaag staat de hele dag in het teken van zeemijlen maken. Volgens de bemanning hebben we geluk. Kata, een van de gidsen en biologen aan boord, scoort deze overtocht een drie op een schaal van tien. Waarbij één een vlak meer is en tien “crazy”.
We vullen onze tijd met lezingen van de expeditieleider Pablo, de biologen Kata en Alvaro, de fotograaf Martín en de historicus Malena.
Ik klets met de andere passagiers, staar uit het raam, waai uit op het kleine omheinde stukje dek waar we mogen komen en al vlug wordt het schip m’n thuis.

Op maandag 12 december word ik een stuk beter uitgeslapen wakker. Ook deze tweede dag van de overtocht over de Drake Passage voorloopt voorspoedig en we hebben zo vlotjes kunnen varen dat we al een eerste landing kunnen doen voor het avondeten van vandaag! En dat is een cadeautje, want eigenlijk stond de eerste landing pas voor morgen op de planning.
We krijgen instructies over hoe we ons in de zodiacs en op het land moeten gedragen, hoe we ons reddingsvest moeten gebruiken en er worden laarzen uitgedeeld.
Tegen het einde van de middag staat iedereen dik ingepakt in winterjassen en waterdichte broeken keurig te wachten op de zodiacs. Voordat we van boord mogen moeten we onze laarzen schrobben in een desinfecterend badje, om besmetting van de ongerepte natuur te voorkomen, en met behulp van de sterke bootsmannen neemt iedereen veilig plaats in de rubberboten.
We landen in Yankee Harbour op het Greenwich Eiland van de Zuidelijke Shetlandeilanden. We zien zeeolifanten en Gentoo pinguïns. De pinguïns trekken zich werkelijk niets van ons aan en we kunnen ongestoord deze bijzondere beestjes bekijken. Het is broedseizoen, dus de mannetjes zijn druk bezig hun nesten te bouwen van steentjes en kiezels. De luie (of slimme) mannen jatten steentjes van andere nesten in plaats van ze zelf te zoeken en de gedupeerde pinguïns mopperen vervolgens luid, alvorens ze op zoek gaan naar een nieuw kiezeltje.
We moesten Pablo beloven er een kort bezoek van te maken want we moeten nog eten en verder varen, dus na een klein uurtje zijn we weer terug aan boord van ons drijvende thuis op de MV Ushuaia, vol energie en enthousiasme van dit eerste contact met Antarctica!

Dinsdag 13 december staat in het teken van Deception Island. Een actieve vulkaan, waarvan de grootste krater is volgelopen en aan één kant is ingestort, zodat we deze kunnen binnenvaren. Een bijzonder mooie tocht om met het schip deze natuurlijke poort door te varen! In Whalers Bay, onze eerste bestemming van vandaag, ligt nog een ander schip, dus besluit Pablo ons eerst aan land te zetten op Telefon Bay. Op één plek mag namelijk maar één schip en honderd mensen tegelijkertijd aanwezig zijn.
Op Telefon Bay lopen we langs de meest recente krater van deze vulkaan en over zwart grind klimmen we naar boven voor een fantastisch uitzicht over de baai en ons schip. We stellen op voor een groepsfoto en lopen weer naar beneden om terug aan boord te gaan, want Whalers Bay is nu beschikbaar.
In Whalers Bay strip ik iedere zorgvuldig uitgekozen laag isolerende kleding van mijn lijf en ren ik in niets dan mijn zwempak het ijskoude water in. De beruchte ‘Polar Plunge’ wordt door zeker de helft van de passagiers joelend ondergaan. Het zoute water is -1 graden Celsius. Bij -2 gaat het bevriezen. Ik concentreer me om mijn ademhaling onder controle te houden als duizenden piepkleine naaldjes in mijn lijf prikken van de kou. Ik duik onder water met mijn hoofd en als ik daarna op het strand me af sta te drogen voel ik geen kou meer, maar alleen een gierende energie die door mijn lijf trekt. Heerlijk!! Een paar mensen die aanvankelijk voor geen goud het water in wilden gaan, rennen na het goede voorbeeld van de rest nu in hun ondergoed de baai in. Geweldig wat een pret! Niemand klaagt over kou en iedereen is super enthousiast. Wat ook wel helpt is dat het zand warm is door de vulkanische activiteit, dus onze voeten warmen heerlijk op!
Na deze twee activiteiten op Deception Island zet de kapitein koers richting een volgende plek, waar we na het avondeten aan land zullen gaan. Wat scheelt is dat de zon niet onder gaat in deze tijd van het jaar, dus we hoeven geen rekening te houden met daglicht.
We gaan aan land bij de Hydrurga Rocks aan de kust van Two Hummock Island.
Het eiland is volledig besneeuwd en door diepe sleuven in de sneeuw schuifelen we voetje voor voetje over het eiland. Een Weddel zeehond en Chinstrap pinguïns liggen vlak langs onze ‘loopgraven’. De zon gaat dan misschien niet meer helemaal onder, ze schijnt wel laag met haar goudgele gloed prachtig over de sneeuwwitte omgeving. Het is een fantastisch sprookje. Omgeven door zeehonden, pinguïns en zeevogels besef ik me ineens op wat voor waanzinnige plek ik ben en met tranen in mijn ogen van blijdschap laat ik de omgeving op me inwerken.

Woensdag 14 december is het geen fantastisch weer, waardoor landingen moeilijk zijn. Gelukkig is het geheel geen straf om de omgeving vanuit de MV Ushuaia en de zodiacs te bewonderen. Vanaf het dek zien we walvissen uit het water springen en met hun enorme staartvinnen slaan, en we maken een zodiactocht in Bancroft Bay.
In de rubberbootjes varen we tussen indrukwekkende ijsbergen. Grillig en sierlijk gevormde brokken van oeroude gletsjers drijven in het staalgrijze water, met een helderblauwe gloed omgeven. Glinsterende ijspegels hangen aan de scherpe randen en witte vlokken sneeuw dwarrelen om ons heen.
Voorzichtig baant de zodiac zich een weg door het ijsgruis en hier en daar worden stukken glashelder ijs uit het water gevist voor vanavond in de bar. Als een enorme diamant ligt een ijsklont zo groot als een basketbal in ons bootje te glanzen.
De mysterieuze sfeer wordt vergroot door de vallende sneeuw, het ruisen van het ijs langs de boot en de mist laag aan de horizon. Het is een serene wereld, iets buitenaards mooi en iets spookachtigs mystieks tegelijkertijd.
We varen vandaag weer een heel eindje door, om morgen door het Lemaire Kanaal te kunnen varen, wat ook wel bekend staat als het Kodak Kanaal, vanwege haar fotogenieke kwaliteiten.

Donderdag 15 december. Mijn wekker staat nog voordat Pablo me wakker maakt via de intercom. Ik trek snel mijn warme kleren aan, grijp mijn GoPro camera en installeer me op het dek om een time-lapse te kunnen maken van de vaart door het Lemaire Kanaal. Het is nog steeds mistig, het waait hard en het sneeuwt. Ondanks dit, is de doortocht door het kanaal spectaculair. Hoge rotsen en gigantische sneeuwwanden flankeren het water. Op het smalste deel is de doorgang maar 1600 meter breed en torenen de kliffen hoog boven ons uit.
Het uiteinde van het Lemaire Kanaal is het meest zuidelijke punt wat we deze reis bereiken, 65° zuid. De kapitein draait het schip om en vaart nogmaals door het Lemaire kanaal, nu in noordelijke richting, naar Brown Station, waar we onze continentale landing maken.
Brown Station is een Argentijns onderzoeksstation, wat op het moment gesloten is. Het is gelegen aan Paradise Bay, en de oogstrelend mooie baai maakt haar naam meer dan waar.
Met een groepje beklim ik de besneeuwde berg die achter Brown Station ligt. Het is even een klimmetje en al gauw worden lagen isolerende winterkleding in rugzakken gestopt. Vanaf de top van de berg hebben we een waanzinnig uitzicht over Paradise Bay en in de verte zien we de uitademing van een walvis.
De weg omhoog was best een uitdaging, maar de weg naar beneden is puur genieten: op mijn kont glij ik meter na meter door de sneeuw naar beneden. Ik moet af en toe afremmen door mijn hielen flink in de sneeuw te drukken om de controle van deze lachwekkende afdaling niet te verliezen en de opspattende sneeuw stuift om mijn oren. Gierend van de lach ben ik in no time weer aan de voet van de berg, waar de pinguïns me begroeten met luid gezang.
Na deze adrenalinerush nemen we plaats in een van de zodiacs voor een tochtje door Paradise Bay. We varen langs een kolonie aalscholvers met helderblauwe ogen en we zien weer de meest bijzonder gevormde ijsbergen. Hoge kliffen van sneeuw laten diepe breuklijnen zien en we proberen ons voor te stellen hoe hoog de golven zouden zijn als zo’n muur van ijs en sneeuw ineens in het water zou storten. We besluiten dat we dat liever niet van al te dichtbij meemaken.
In een beschut deel van de baai zet de bestuurder de motor af. Een serene stilte vult onze oren. We horen niets dan een zacht briesje en het bewegen van het ijs. Tussen deze ijsreuzen voelen we ons nietig en fantastisch tegelijkertijd. Het blauwe ijs, het gladde water, het contrast tussen de zwarte vulkanische rotsen en de ongerepte witte sneeuw zijn overweldigend mooi. Als kers op de taart zien we een Weddel zeehond op een ijsschots luieren in de sneeuw en volledig gevuld met ontzag voor deze wonderlijke en wilde plek gaan we terug aan boord van de MV Ushuaia.

Vrijdag 16 december begint met vervelend nieuws. Er zijn twee stormen voorspeld op de Drake Passage, waardoor onze terugtocht een stukje ruwer zal zijn dan de heenweg.
Dit heeft ook invloed op onze planning. Om het ergste van de stormen te omzeilen, moeten we al vroeg beginnen aan de overtocht. Dat betekent geen landing of zodiacexcursie meer voor de middag. Als de weersomstandigheden het toelaten, kunnen we deze ochtend nog wel een zodiactour maken op zoek naar zeeluipaarden, maar als ik naar buiten kijk zie ik niets dan mist, sneeuw en forse wind.
Het weer verbetert niet, maar de kapitein vindt een beschutte baai waar een flinke groep bultrugwalvissen aan het eten is met behulp van bellen. De majestueuze dieren blazen ringen van bellen waardoor krill samenschoolt tot hapklare ballen. Onze biologen Kata en Alvaro maken ons duidelijk dat dit een heel bijzonder schouwspel is om te mogen zien en dat dat niet vaak wordt waargenomen op een expeditie. Urenlang wordt ons schip omgeven door de zeereuzen en het is een waanzinnige show.
Na de lunch zet de kapitein koers naar het ruime sop. Ik sta op het dek en laat de wind door mijn haren waaien, snuif de ijzige lucht nog eens diep op en speur met mijn verrekijker langs de witte oevers voordat deze plaats zullen maken voor niets dan woeste golven.
Stilletjes neem ik afscheid van dit surreële landschap, waar schoonheid en gevaar hand in hand gaan, waar ik tot tranen geroerd werd door de pure pracht van moeder natuur en waar ik oog in oog stond met pinguïns, zeehonden en walvissen.

Zaterdag 17 december kruisen we over de Drake Passage, terug naar de bewoonde wereld. De golven zijn merkbaar hoger dan op de heenweg, maar nog steeds kan ik me redelijk vrij bewegen aan boord van het schip. Tijdens de maaltijden in de eetzaal moeten we regelmatig ons bestek vasthouden en belanden sommige broodjes bij de buurman op het bord, maar buiten dat voel ik me prima.
Ik speel spelletjes met de mensen die ik aan boord heb leren kennen, woon de lezingen bij die de expeditiecrew heeft voorbereid en luister naar muziek.
We mogen niet meer op alle buitendekken komen, maar het kleine afgezette stukje achterdek geeft een welkome afwisseling en een heerlijke boost van frisse lucht. Ik houd me vast aan de reling, staar in de schuimende blauwe golven en zie enorme albatrossen moeiteloos door de lucht glijden. Hoog klimmen ze de lucht in om vervolgens naar beneden te duiken en snelheid te maken. Laag langs de golven scherend en dan weer omhoog. Minutenlang – misschien wel urenlang – zonder met hun vleugels te hoeven klappen.

Zondag 18 december is onze laatste volledige dag op zee. Vannacht was het een wilde rit. Varend over de immense Drake Passage zijn we overgeleverd aan de kracht van de zee en Poseidon heeft ons laten voelen dat een bezoek aan Antarctica niet gratis verkregen kan worden. Woeste golven van zeven meter hoog, huilende wind langs het kleine raam in mijn hut en het klappen van het schip op de golven zorgen voor een onrustige nacht. Ik houd me vast in mijn bed en ben dankbaar dat ik niet misselijk ben. Nadat Pablo ‘s morgens het ontbijt heeft aangekondigd zie ik duidelijk minder mensen in de rij bij het buffet aansluiten en Kata scoort deze overtocht een zeven uit tien.
‘s Middags wordt de finale van het wereldkampioenschap voetbal gespeeld tussen Frankrijk en Argentinië. We zijn inmiddels een stuk dichter bij land en via de satelliet is er internet mogelijk. Bijna de gehele Argentijnse bemanning schuift aan voor de televisie in blauwwitte shirts, Pablo draagt een Maradonnapruik en Leo de barman tovert bier en chips tevoorschijn.
Het lijkt aanvankelijk een klaar klontje. Argentinië staat met 2 – 0 voor en de sfeer is uitgelaten en ontspannen. Net op het moment dat de eerste penalty door Frankrijk genomen wordt in de laatste tien minuten van de tweede helft valt de internetconnectie weg. Een luid protest onder passagiers en crew volgt en Martín sprint naar de laptop om het te fixen. Als na anderhalve minuut het scherm weer tot leven flikkert is het 2 – 2 en is de spanning te snijden. Gelukkig eindigt de wedstrijd met een serie strafschoppen in het voordeel van Argentinië en is er feest alom. We zijn net de Drake Passage uit en het water is weer kalm, maar ik zou zweren dat ik de boot weer op en neer voel gaan bij het springen en feesten van de crew.
Later deze avond is onze diploma-uitreiking. Voor het trotseren van de vervaarlijke wateren van de Drake en het plaatsten van voet aan wal bij Brown Station krijgen we allemaal een certificaat. We worden verzocht onze meest feestelijke kleding aan te trekken – dat is nogal een uitdaging, omdat mijn tas voornamelijk gevuld is met wintersportspullen – en we mogen op de foto met de kapitein.
Hierna zet Leo de muziek aan en ploppen er meerdere champagneflessen open om te proosten op onze geslaagde expeditie. We krijgen tangoles van Malena en salsales van de scheepsdokter en als er later ook discomuziek wordt gedraaid en de bemanning uit de machinekamer tevoorschijn komt, komen alle voetjes van de vloer. Ik ga even een luchtje scheppen. Alle dekken zijn weer open want we liggen voor anker in het Beagle Kanaal, om morgen de haven van Ushuaia binnen te kunnen varen. Ondanks het late tijdstip is het nog licht buiten en in de oranje ondergaande zon (hier vlakbij Ushuaia gaat de zon weer onder) zien we dolfijnen dartelen. Ik kan me geen beter einde van deze geweldige expeditie bedenken.

Maandag 19 december. Voor de laatste keer worden we gewekt door Pablo. Ik pak mijn spullen in en na het ontbijt moeten we het schip verlaten.
De MV Ushuaia is met haar gekraak, gepiep, geschommel en geknars als mijn thuis gaan voelen en de mensen om me heen als een familie. Het is wonderlijk hoe snel je een band opbouwt met elkaar als je opgesloten in een drijvend stuk staal over de meest ruige zeestraat en langs de meest onwerkelijk mooie landschappen van de wereld vaart.
Ik neem afscheid van de lieve mensen die ik aan boord heb mogen leren kennen en er worden whatsappgroepjes en emaillijsten gemaakt.
Ook neem ik afscheid van de geweldige crew. Zij hebben het mogelijk gemaakt om voor ons allen deze droom werkelijkheid te laten worden – en weer veilig terug te keren.

De wilde witte wereld van Antarctica, mijn zevende continent, ligt achter me. Ik heb ongelooflijk genoten en zal de komende dagen en weken nog de tijd nodig hebben om alles te laten bezinken.
Ik heb duizenden foto’s om door te ploegen en uren aan filmmateriaal. Ik zal mijn uiterste best doen om voor jullie een beeld te vormen de komende dagen.

De Kerstdagen staan voor de deur en een nieuw jaar staat klaar om te beginnen. Voor 2023 hebben Jan en ik nog geen vastgelegde plannen, maar onze reisverlanglijstjes zijn goed gevuld. We hopen dus ook in het komende jaar weer wat van de wereld te mogen zien, maar vooralsnog zijn we vooral ongelooflijk dankbaar en gezegend met de avonturen die we dit jaar hebben mogen beleven, de plekken die we hebben mogen zien en de herinneringen die we hebben mogen maken.

Vanuit Beek en Donk, waar het gewoon om halfzes ‘s middags al donker is, wensen wij jullie een hele fijne Kerst toe en een geweldig nieuw jaar. Gevuld met liefde, geluk, gezondheid en een flinke dosis avontuur!